Mondelinge abstract presentaties - Plenair

Preventie en snelle behandeling van ondervoeding draagt bij aan beter behoud van de voedingstoestand, minder gewichtsverlies en sneller herstel van ziekte van ouderen. En daarmee aan het streven ouderen zo lang mogelijk zelfstandig, met goede kwaliteit van leven, thuis te laten wonen. De afgelopen jaren is veel ontwikkeld om de zorg te ondersteunen bij preventie en behandeling van ondervoeding bij thuiswonende ouderen. Toch blijft aandacht, implementatie en borging achter bij alle betrokkenen, waaronder verzorgenden en verpleegkundigen. Hoe verbeteren we tóch de aanpak bij thuiswonende ouderen, al dan niet met wijkzorg? In dit symposium worden drie voorbeelden toegelicht.

In het eerste deel bespreken we de resultaten van een onderzoek waarin thuiswonende ouderen en hun mantelzorgers benoemden hoe zij voedingszorg rondom een ziekenhuisopname hebben ervaren. Zo blijkt dat voedingszorg niet altijd optimaal is en onvolledig aansluit op de behoeften van ouderen en hun mantelzorgers. Uit de informatie die ouderen en hun mantelzorgers gaven, worden handvatten gegeven over hoe voedingszorg verbeterd kan worden.

In het tweede deel delen we de ervaringen over PLINT, leer- en innovatienetwerken (LIN’s) tegen ondervoeding, waarin wijkzorgmedewerkers, studenten en docenten en anderen interprofessioneel samen werken aan implementatie en borging van adequate ondervoedingszorg. Zo zijn kennisvergroting, invoeren van een screeningstool, samenwerking met andere zorgprofessionals, duidelijkheid over financiering belangrijke thema’s voor de wijkzorgmedewerkers om te implementeren.

In het laatste deel lichten we het Voedingspaspoort 010 toe, een lokale, Rotterdamse ‘vertaling’ van het landelijke Voedingspaspoort dat ontwikkeld is door het Kenniscentrum Ondervoeding. Het Voedingspaspoort heeft als doel ouderen meer eigen regie te geven over de benodigde voedingszorg en om overdracht, communicatie en samenwerking tussen professionals in de zorg en het sociale domein te optimaliseren.

Na mijn opleiding aan de VU heb ik vanaf 1980 gewerkt in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Op 2 juni 1997 gaf ik mijn allereerste presentatie over de driehoek voor een groep ouders. Dat heeft uiteindelijk geleid tot wat ik de Driehoekskunde ben gaan noemen. Een kerninzicht is dat cliënten niet los verkrijgbaar zijn. Familie is er voordat professionals de driehoek binnenkomen. Als dat ergens geldt, is dat wel in de Ouderenzorg. In de Driehoekskunde wordt dat inzicht vertaald in een simpele methodiek die ik presenteer als een taal die professionals (maar ook familieleden) kunnen leren spreken.

In mijn bijdrage leg ik het Alfabet van de Driehoekskunde uit en pas dat toe in de werksituatie van de deelnemers. Wie zich alvast wil voorbereiden, verwijs ik naar www.Drienamiek.nl.

Samenvatting

Het aantal mensen met dementie met een migratieachtergrond neemt toe. Verpleegkundigen krijgen in hun dagelijkse praktijk dus steeds vaker te maken met cliënten met een migratieachtergrond. Zij voelen zich niet altijd goed toegerust om deze doelgroep te goed te begeleiden. In dit symposium presenteren we de bevindingen van vier projecten gericht op mensen met een migratieachtergrond en dementie. We doen aanbevelingen voor de verpleegkundige zorgpraktijk en delen concrete hulpmiddelen die uit de projecten zijn voortgekomen.

De workshop

De ouderenzorg is nog niet goed ingesteld op de toenemende diversiteit onder ouderen. Zij staat voor de opgave beter aan te sluiten bij de verschillen in achtergronden en behoeften van ouderen. Hierover gaat deze workshop. Hoe is de toenemende diversiteit onder ouderen te omschrijven? Welke achtergronden spelen daarbij een rol? Wat voor knelpunten brengt die diversiteit met zich mee in de ouderenzorg? Waarom is een inclusieve ouderenzorg noodzakelijk en wat is er nodig om dat te realiseren in de praktijk? In deze workshop worden deze thema’s besproken. Naast kennis uit onderzoek zal er in samenspraak met de deelnemers vooral veel uit de praktijk worden geput. Aan het eind is op interactieve wijze inzicht verkregen in de thema’s rond een inclusieve ouderenzorg waar in de praktijk mee verder kan worden gegaan.   

Pieterbas Lalleman is verpleegkundige en organisatiesocioloog. Hij werkt als lector Leiderschap bij het Lectoraat Persoonsgerichtheid in een Ouder wordende Samenleving bij Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid in Eindhoven. Daarnaast is hij verpleegkundige bij Buurtzorg in Oosterbeek. Ook heeft hij verschillende bestuursrollen. Zo is hij gedeeld voorzitter van de raad van toezicht bij Amstelring in Amsterdam en lid van de raad van toezicht bij Elver, een organisatie voor verstandelijk gehandicaptenzorg in Gelderland. Als voorzitter van het Historisch College FNI van V&VN waakt hij over de geschiedenis van de verpleging en verzorging in Nederland.

Samenvatting

Verpleegkundigen en verzorgenden worden eerder geassocieerd met liefde dan verzet. Toch is voor leiderschap beide nodig. Over die liefde voor het vak en onze cliënten maak ik in deze lezing weinig woorden vuil. Dat spreekt vaak voor zich. Dan verzet, rebellie en ronkend conflict. Daar moeten we het eens met elkaar over hebben. Hoe verhouden we ons daar toe en kan het ons ook wat brengen? Immers, never waste a good crisis! En dat we een ingewikkelde tijd tegemoet gaan is zeker. Maar laten wij nu ook de oplossing binnen handbereik hebben. Al decennia lang zijn het verpleegkundigen en verzorgenden die in tijden van oorlog en crises het verschil maken. Dan krijgt ons vak een enorme boost en zijn we het meest innovatief. Hoe dan? Bijvoorbeeld door het tonen van leiderschap als liefdevol verzet.